Imtihon uchun xotira, diqqat va kayfiyatni oshirishning samarali usullari

Imtihonga tayyorgarlik jarayonida xotira, diqqat va kayfiyat muhim rol o‘ynaydi. BBC neyrobiologlar, ruhshunoslar, parhezshunoslar hamda o‘qituvchilar va talabalarning fikrlariga tayanib, abituriyentlarga omadga erishishda yordam berishi mumkin maslahatlar ro‘yxatini tuzib chiqdi.

Nonushta va “miya uchun ozuqa”

Tananing to‘g‘ri faoliyat yuritishi uchun quvvat talab etiladi. Miyaning diqqatni jamlay olish qobiliyati aynan glyukoza shaklidagi barqaror quvvat manbasiga bog‘liq.

To‘g‘ri nonushta qabul qilish

Tadqiqotlarga ko‘ra, nonushtani kanda qilmaydigan o‘quvchilar imtihon vaqtida diqqatini bir nuqtaga jamlab, ma’lumotlarni yaxshi eslab qoladi va a’lo natijalarga erishadi.

Kun tartibingizni quyidagi oziq-ovqatlar bilan boshlash tavsiya etiladi:

• Suli bo‘tqasi;

• Boshoqli donlardan tayyorlangan non;

• Tarkibida shakar miqdori kam bo‘lgan myusli.

Shuningdek, nonushtada oqsil ham bo‘lishi lozim: kam miqdorda sut, yogurt yoki tuxum. Ushbu mahsulotlarning miya faoliyatiga ijobiy ta’siri isbotlangan:

• Tuxum, baliq, boshoqli donlar;

• To‘q-yashil bargli sabzavotlar (karam, ismaloq, brokkoli);

• Pomidor va avokado.

Antioksidantlar va antosiyaninlarga boy mahsulotlar xotira va kayfiyatni qisqa vaqtga ko‘tarishi mumkin. Bu moddalar chernika, qulupnay, yong‘oq, zaytun, oshqovoq urug‘i va qora shokoladda uchraydi.

Tayyorlanishni erta boshlang

Imtihon oldidan tayyorgarlikni faqat oxirgi daqiqalarda boshlash yomon natijalarga olib kelishi mumkin. Tayyorlanishni iloji boricha ertaroq boshlash tavsiya etiladi.

Reja tuzing

Tayyorgarlik jarayonini samarali olib borish uchun quyidagi usullardan foydalaning:

• O‘quv jadvalini tuzing va unga qat’iy rioya qiling;

• Har kuni bir vaqtda o‘qishni boshlash va tugatishga harakat qiling;

• Muhim ma’lumotlarni qayta takrorlash uchun vaqt ajrating.

Ertalabki vaqtdan unumli foydalaning

Ertalab dars tayyorlash miya faoliyati uchun samaraliroq bo‘lishi mumkin. Chunki u yetarlicha dam olgan va yangi ma’lumotlarni yaxshi qabul qiladi. Shuning uchun darslarning katta qismini kunning ikkinchi yarmiga qoldirmaslik kerak.

Fiziologik va psixologik tayyorgarlik

Jismoniy va ruhiy salomatlik imtihonga samarali tayyorgarlik ko‘rishda katta ahamiyatga ega.

Yetarlicha uxlash

Sifatli uyqu:

• Xotira va diqqatni yaxshilaydi;

• Miya faoliyatini faollashtiradi;

• O‘rganilgan ma’lumotlarni mustahkamlaydi.

Imtihon oldidan 7-9 soat uyqu olish tavsiya etiladi.

Jismoniy faollik

Jismoniy mashqlar qilish miyaga kislorod yetkazib berilishini oshirib, stressni kamaytiradi. Imtihon tayyorgarligi davomida quyidagi jismoniy faoliyat turlaridan foydalanish tavsiya etiladi:

• Yengil yugurish yoki piyoda yurish;

• Yoga yoki meditatsiya;

• Nafas mashqlari.

Stressni boshqarish

Imtihon oldidan stressni kamaytirish uchun quyidagi usullardan foydalanish mumkin:

• Chuqur nafas olish mashqlari;

• Meditatsiya va dam olish texnikalari;

• Motivatsion kitoblar va maqolalar o‘qish;

• Suv ichish va to‘g‘ri ovqatlanish.

Xulosa

Imtihonga samarali tayyorgarlik ko‘rish uchun to‘g‘ri ovqatlanish, reja tuzish, ertalabki vaqtdan foydalanish, jismoniy va ruhiy salomatlikka e’tibor qaratish muhim. Stressni kamaytirish, yetarlicha uxlash va motivatsiyani oshirish orqali imtihon oldidan o‘z holatingizni yaxshilashingiz mumkin.