Kun davomida bilimlarni o‘zlashtirish qanday o‘zgaradi?
Albatta, kerakli joylarni bold qilib belgilab chiqdim:
Kun davomida bilimlarni o‘zlashtirish darajasi
Insonning jismoniy xususiyatlari ta’lim jarayoni uchun ham muhimdir. Maktablarda dars soatlarini fanlarning qiyin-osonligiga qarab joylashtirishda bolalarning o‘zlashtirish bilan bog‘liq jismoniy holati ham hisobga olinishi darslar samaradorligini oshiradi.
Inson tana a’zolarining faolligi tunu-kun, ya’ni 24 soat davomida o‘ziga xos o‘zgarishlarga uchraydi. Ayrim vaqtda ular natija berishga va tetiklikka, boshqa vaqtda esa uyqu va dam olishga qaratilgan bo‘ladi. Bu biologik soatlar har bir insonda har xil bo‘lishi mumkin. Kimdir "kunduz odami", kimdir "tun odami" ekanligi tabiiy. Biroq o‘zlashtirishda ko‘pchilik uchun umumiy bo‘lgan faollik darajalari bor.
Tadqiqotlarga ko‘ra:
– Ertalabki soat 7:00 dan so‘ng insonda ish qobiliyati oshadi.
– Soat 9:00 dan 11:00 gacha "eng yuqori daraja", deb nomlangan optimal ish qobiliyati kuzatiladi.
– Taxminan soat 12:00-13:00 larda qobiliyat pasayadi.
– 14:00-15:00 larda borib, eng pastki darajaga tushadi – charchoqlikning aniq ifodalangan tashqi belgilari ko‘rinadi (masalan, ishning sekinlashishi, xatolarni sezmaslik, esnash va h.k.).
– Soat 15:00 dan keyin qobiliyat biroz ko‘tariladi, ammo tushlikka qadar vaqtga qaytmaydi va shu holatda soat 17:00 dan 19:00 gacha o‘zgarmaydi.
– Ba’zilar soat 20:00 dan so‘ng yana yuqori faoliyat darajasiga ega bo‘ladi va u soat 22:00 gacha saqlanadi. Ammo bunday odamlar kamdan-kam uchraydi.